“Bioafbreekbaar” of “biologisch afbreekbaar” wordt tegenwoordig door velen snel in de mond genomen, maar meestal wordt er een gevolgtrekking aan gegeven die niet klopt met de werkelijkheid. Hoezo ? “Bioafbreekbaar” is toch Bioafbreekbaar. Zo moeilijk is dat toch niet? Hmm, we leggen het even helder uit.

Definitie

Biologische afbraak is een complex biochemisch proces waarbij micro-organismen organisch materiaal omzetten in water, energie en biomassa (humus, compost). Tijdens dit proces geven ze ook CO2 af.

Ietwat makkelijker gezegd : door biologische afbraak keert organisch afval ‘terug naar de natuur’. Inderdaad, micro-organismen (bacteriën, schimmels, kleine insecten) breken het organisch afval af tot kleine stukjes zodat ze zich ermee kunnen voeden. Dat voedsel geeft hen de energie om verder te leven en zich voort te planten. Het restproduct is, naast water, biomassa die al naar het geval humus, compost, enz. genoemd wordt. Die biomassa verrijkt dan weer de bodem, zodat planten weelderig kunnen groeien.

Velen concluderen dat als een product éénmaal Bioafbreekbaar is genoemd, het altijd en overal zal vergaan. Dat je het dus zomaar mag laten rondslingeren in de natuur of ingraven in de bodem of overboord gooien op zee. Maar dat is absoluut niet het geval!

Soms wel, soms niet…

En nu wordt het verwarrend ! Biologische afbraak gebeurt niet altijd overal en om het even wanneer. Of het gebeurt en hoe snel het gebeurt, hangt van veel factoren af.

Wat te denken van volgend voorbeeld: een boom valt om in het bos. Na een aantal tientallen jaren is hij volledig vergaan. Dus is hout Bioafbreekbaar, zeggen we. Maar als diezelfde boom was geveld om er een houten schip mee te maken, dat ten tijde van de Oude Grieken is gezonken in de Middellandse zee, dan vinden we die vandaag – 3.000 jaar later – soms nog terug. Is hout dan nog wel Bioafbreekbaar ?

Hetzelfde materiaal kan wat biologische afbraak tonen afhankelijk van de omgeving waarin het zich bevindt. In het bos is het voldoende warm en vochtig en is overvloedig zuurstof aanwezig om de micro-organismen hun gang te laten gaan. Op de bodem van de zoute zee, kan het koud zijn en donker. De micro-organismen zijn er totaal anders dan in het bos. Het gevolg is dat het biologisch afbraakproces heel anders verloopt, vooral véél trager.

Omzichtigheid geboden…

Er moet dus omzichtig worden omgesprongen met het woord ‘biologisch afbreekbaar”, want wat bv. vergaat in de bodem, doet dat niet noodzakelijk ook in de zee. Wat snel vergaat in een industriële compostinstallatie doet dat niet noodzakelijk binnen dezelfde tijd in een composthoop thuis.

Er wordt te snel van uit gegaan dat ‘biologisch afbreekbaar’ betekent dat iets in de natuur binnen de kortste keren verdwenen is, maar dat is niet zo. Bladeren van eiken, beuken of kastanjes hebben méér dan een jaar nodig om te vergaan. Een sinaasappelschil doet er zelfs 2 jaar over.

Unieke Belgische wetgeving

Net omwille van deze verwarrende situatie is het in België bij Koninklijk Besluit verboden om producten “afbreekbaar” of Bioafbreekbaar” te noemen. Daarmee neemt ons land een unieke positie in de wereld in. Onze overheid verdient een pluim voor het beschermen van haar bevolking tegen al te ijverige marketeers, die snel willen scoren met “Bioafbreekbaar”. Dat mag ook eens gezegd worden.

Binnenkort leggen we nog zo enkele veel gebruikte en misbruikte termen duidelijk uit.

Hier ontdek je uit welke natuurlijke stoffen onze producten precies gemaakt zijn en hoe ze afgebroken worden.